معرفی سموم شیمیایی برای مقابله با آفات و بیماری های گیاه - قسمت دوم

كلرپيريفوس ( دورسبان)
گروه شيميايي :ارگانو فسفره
ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :ماده تكنيكال يك جامد كريستالي كهربايي رنگ تا سفيد است كه بوي ملايم گوگرد دارد ،‌حلاليت در مايعات در دماي 25 درجه سانتيگراد 2mg/lit .
ماندگاري در محيط زيست :كلرپريفوس در محيط زيست ناپايدار است در خاك نسبتاً پايدار بوده و معمولاً بين 120-60 روز است و بر حسب نوع خاك و اقليم و شرايط ديگر ممكن است تغيير كند بقاياي آن تقريباً 14-10 روز بر سطح گياه باقي مي ماند .
سميت: LD50 =135-165mg/kg
موراد مصرف :يك حشره كش ـ كنه كش تماسي ـ گوارشي و تدخيني است كه دامنه مصرف گسترده اي دارد .
كلرپريفوس براي كنترل كرم شب پره زمستانه كرم ريشه ذرت ، شپشك توت ، سپردار بنفش مركبات ، مينوز برگ سويا ،‌كرم توقه بر ، چغندر قند ، لارو سوسك ، كك نباتي ، مگس ، موريانه ، مورچه آتشين و شپش بكار و سبزيجات و همچنين در چمنزارها و گياهان زينتي مورد استفاده قرار ميگيرد . كلرپريفوس بطور مستقيم بر روي گوسفندان بوقلمون ها و براي ضد عفوني اسطبل لانه سگها ، منازل ، ساختمانهاي موجود ، در مزارع و مغازه ها بكار مي رود
پادزهر: اتروپين بهمراه اكسيم

پروپارژيت ( امايت )
گروه شيميايي :ارگانو سولفاتها
ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي : پروپارژيت يك مايع قهوه اي و چسبناك است . حلاليت آن در محصول و محل كشت محصول دارد . آب mg/lit93/1 و در استون هگزان و متيل الكل بيش از g/lit200 است . اين سم در اغلب حلالهاي آلي حل مي شود .
ماندگاري در محيط زيست :نيمه عمر تجزيه پروپارژيت بستگي شديدي به نوع محصول زراعي ميزان محصول و محل كشت محصول دارد .
سميت: LD50 = 2200 mg/kg
موراد مصرف :پروپارژيت براي پستانداران سميت متوسطي دارد ولي براي پرندگان ، زنبول عسل حشرات مفيد و كنه هاي شكارگر در مزرعه خطري ندارد . موارد مصرف :‌
پروپارژيت براي كنترل بسياري از كنه ها از جمله كنه قهوه اي بادام ، كنه قرمز ، مركبات ، كنه زنگ مركبات ، كنه شبدر ، كنه قرمز اروپايي ، كنه نقره اي هلو ، كنه عنكبوتي توت فرنگي ،‌كنه عنكبوتي دو نقطه اي و كنه شش نقطه اي بكار مي رود.
از پروپارژيت در گياهان ذيل استفاده مي شود :‌
بادام ، سيب ، زردآلو ، آووكادو ، لوبيا ، هويج ( ضد عفوني بذر) مخروطيان ، شبدر ( ضد عفوني بذر ) ذرت ( زراعي شيرين ) پنبه ، انجير ،‌انگور ،‌رازك ، ليمو ،‌نعنا ، گياهان زينتي ، پرتقال ، هلو ، بادام زميني ،‌گلابي ،‌خرما ، سيب زميني ، آلو ،‌گل رز ، سورگوم ( ضد عفوني بذر ) توت فرنگي ، چغندر قند ، در محصولاتي مانند زردآلو ، گيلاس ، و مركبات مي توان بعد از برداشت و در فصل رويشي گياه از اين سم استفاده كرد .
پادزهر: پادزهر اختصاصي ندارد

فن پرو پاترين ( دانيتول )
گروه شيميايي :پاير تروئيد
ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :مايعي قهوه اي مايل به زرد است كه بوي ملايمي دارد و به راحتي در حلالهاي آلي معمولي حل مي شود . حلاليت دراب در 25 درجه سانتيگراد 0/33ppm است.
ماندگاري در محيط زيست : فن پرو پاترين در phمحيط بين ( 6تا8 ) و در دماي 25 درجه سانتيگراد در برابر هيدروليز مقاوم است . در خاكهاي داراي تهويه تجزيه مي شود. مطالعاتيكي كه در زمينه آبشويي در پروفيل خاك انجام شده نشان مي دهد كه احتمالا فن پرو پاترين و بقاياي آن در ببشتر خاكها آبشويي نمي شود.
سميت:LD50= 66/7mg/kg فن پرو پاترين براي ماهيها و موجودات آبزي وبراي حيات وحش سمي مي باشد و همچنين براي انسان و دام خطرناك است.
موراد مصرف : اين تركيب براي كنترل كنه هاي( دو نقطه اي , قرمز جنوبي , قرمز اروپايي ) شته هاي ( سيب و گل رز ) لارو چغندر قند , شپشك آرد آلود ( از جمله مراحل بلوغ شپشك آرد آلود مركبات ), زنجره سيب زميني , پوره سپرداران , سوسك ژاپني , مينوز لكه اي برگ , كرم دانه خوار , كنه قرمز جنوبي كاج و سن به كار مي رود.
پادزهر: ديازپام ( ديازپام يك پادزهر واقي نيست و تنها سيستم اعصاب مركزي را تسكين مي دهد)

روغن امولسيون شونده ( ولك )
گروه شيميايي : هيدروكربن آليفاتيك
ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي : گاهي خصوصيت روغنها را بر حسب جرم مولكولي آنها بيان مي كنند . روغنهاي بسيار سبك خاصيت حشره كشي چنداني ندارند به عكس در صورتيكه از مولكولهاي روغني بسيار سنگين استفاده شود علاوه بر آفت ؛ گياه ميزبان هم صدمه خواهد ديد . آن دسته از هيدروكربنها براي مبارزه با آفات روي گياهان به كار گرفته مي شوند كه نقطه جوش آنها دقيقا كنترل شده و عمدتاً از هيدروكربنهاي پارافيني تشكيل شده باشند . خلوص روغن از نظر وجود هيدروكربنهاي غير اشباع را با درجه سولفوناسيون نشان مي دهند . اگر درجه سولفوناسيون روغن 100 باشد يعني صد در صد از هيدروكربنهاي اشباع شده تشكيل شده است . بنابراين هر قدر درجه سولفوناسيون از 100 كمتر باشد ميزان هيدروكربنهاي غير اشباع بيشتر است . درجه سولفوناسيون در تعيين روغنها براي سمپاشي زمستانه و تابستانه موثر مي باشد . مثلاً روغنهاي با درجه سولفوناسيون 85 تا 95 براي سمپاشي تابستانه و روغنهاي با درجه سولفوناسيون 65 تا 75 براي سمپاشي زمستانه مناسبند . روغنها را به صورت امولسيون فرموله مي كنند . اين امولسيون را تنها يا همراه با حشره كشهاي ديگر رقيق كرده و مصرف مي نمايند .
ماندگاري در محيط زيست : تجزيه زيستي روغنهاي امولسيون شونده توسط ميكروارگانيزمهاي موجود در خاك صورت مي گيرد . عواملي كه مي توانند بر سرعت تجزيه زيستي اثر بگذارند عبارتند از : شرايط محيطي از قبيل دما ؛ رطوبت ؛ بارندگي ؛ نوع خاك و ميكروارگانيزمها .
سميت : LD50 بيشتر از mg/kg4300
يكي از مزاياي روغنها نسبت به حشره كشها كم خطر بودن آنها براي انسان است به طوريكه باقيمانده سم روي محصولات براي انسان خطرناك نمي باشد . روغنها سميتي براي پرندگان و حشرات مفيد ندارند ولي ماهيها و زنبورهاي عسل تا حدي به اين سم حساس هستند .
موارد مصرف : روغنها از طريق بستن منافذ تنفسي باعث مرگ حشرات مي شوند . همچنين با انحلال قشر مومي جلد حشره باعث مي شوند كه حشره بوسيله نيروي كشش سطحي آب گرفتار آيد . اينگونه خواص روغنها در روش مبارزه با لارو پشه با پهن كردن يك لايه نازك روغن روي سطح آب مورد استفاده قرار مي گيرد .
روغنها را در دفع آفات در موارد زير بكار مي برند .
1- براي سمپاشي تابستاني بر ضد شپشك آردآلود ؛ سپردارها و شته ها .
2- براي سمپاشي زمستاني بر ضد شپشكهاي گياهي ؛ كنه هاي گياهان ؛ تخم عده اي از حشرات و بعضي از لاروهاي زمستاني .
3- بر ضد انگلهاي خارجي مانند كك ؛ شپش و كنه .
4- به عنوان حامل و حلال حشره كشها .
5- جهت مخلوط كردن با امولسيون بعضي از حشره كشها مانند تركيبات فسفره به منظور بالا بردن اثر حشره كشي آنها .
روغنها را به صورت امولسيون فرموله مي كنند . اين امولسيون را تنها يا همراه با حشره كشهاي ديگر رقيق كرده و مصرف مي نمايند . در اين صورت روغن به صورت يك ورقه نازك پايدار روي سطح سمپاشي شده باقي مي ماند . بايد توجه داشت كه ميوه هاي هسته دار و نيز مركبات تا اندازه اي نسبت به روغن حساسند .

در كاربرد روغنها بايد احتياطاتی را رعايت كرد كه مهمترين آن عبارتند از :
‌1- در بهار و تابستان بايد قبل از سمپاشي با روغن درختان را آبياري كرد .
2- سه هفته قبل و بعد از سمپاشي با روغن از كاربرد گوگرد روي گياه بايد خودداري نمود .
3- اگر روغن با سم همراه باشد بايد احتياطات مربوط به سم رعايت شود . فرمولاسيون : امولسيون 80% و 90% بدون آب

تري فلورالين (‌ترفلان)
گروه شيميايي دي نيترو آنيلين : ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :‌ماده تكنيكال تري فلورالين يك جامد كريستالي زرد ـ نارنجي و بدون بو است . خلوص تقريبي ماده تكنيكال 96% است . تري فلورالين براحتي در آب حل نمي شود .
ماندگاري در محيط زيست پايداري تري فلورالين در خاك بسته به شرايط محيط متوسط تا زياد است . توسط ميكروارگانيزمهاي خاك تجزيه مي شود . ممكن است تري فلورالين كه پس از استفاده در سطح خاك باقي مانده است بوسيله اشعه ماوراي بنفش تجزيه شود و يا تثبيت گردد . اين تركيب در مقابل حركت بهمراه آب مقاوم است و در خاك گرم و مرطوب قبل از 12 ماه از بين مي رود و پس از شش ماه و يكسال هشتاد تا نود درصد از فعاليت آن كاسته مي شود .
سميت :‌ LD50 > 5000 mg/kg
ممكن است تماس مداوم و طولاني مدت با تري فلورالين سبب التهاب و حساسيت شود . براي پرندگان و زنبورها تقريباً سمي نيست اما براي ماهيها و ديگر موجودات آبزي بسيار سمي است .
موارد مصرف :‌علف كش ، تري فلورالين قبل از كاشت و سبز شدن محصول كشاورزي علف هرز و يا هر دو استفاده مي شود مهمترين كاربرد اين علف كش در پنبه ، سويا و يونجه و براي كنترل اغلب برگ باريكها و برگ پنها مي باشد . در برخي گياهان زراعي مثل گوجه فرنگي ،‌سيب زميني ، چغندر قند ، طالبي ،‌كدو و هندوانه در مرحله نشاء و يا گياه كامل مورد استفاده قرار مي گيرد . زيرا براي دانه سميت دارد و دانه به آن حساس است . تري فلورالين روي بعضي از گياهان چند ساله مثل پيچك و قياق خوب اثر مي كند .
پادزهر : پادزهر اختصاصي ندارد .
فرمولاسيون : مايع قابل حل در آب SL %41 w/w

تتراديفون ( تديوم ) ـ وي ـ 18 ، تدون)
گروه شيميايي :دي فنيل ارگانوسولفوره
ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :ماده تكنيكال آن بصورت كريستالهاي جامد ، سفيد و يا زرد بسيار روشن است . حلاليت در آب در 20 درجه سانتيگراد و mg/lit08/0 . با اغلب حشره كشها و قارچ كشها سازگاري دارد و بخوبي در روغن حل مي شود .
ماندگاري در محيط زيست :دوره پايداري تقريبي در گياهان يك الي سه هفته است .
سميت: mg/kg14700LD50 >در پرندگان و ماهيها و حشرات مفيد اثر منفي اندكي دارد و يا بدون زيان است . براي زنبورهاي عسل تقريباً بي ضرر است .
موراد مصرف :از آن براي كنترل كنه هاي ميوه ها ، سبزيجات ، محصولات زراعي و گياهان زينتي استفاده مي شود . تتراديفون بر تخم و مراحل نمف كنه ها مؤثر بوده و نيز كنه ماده را نازا مي كند . اين كنه كش سيستميك نيست ولي خاصيت نفوذي خوبي دارد . بطوريكه مي تواند كنه هاي هر دو سطح برگ را از بين ببرد . در كنه هاي تار عنكبوتي خاصيت تخم كشي و لاروكشي دارد . براي كنترل كنه ها در گونه هاي ميوه دار ( از جمله مركبات و آجيل ها ) سبزيجات ، پنبه ، رازك ، چاي ، حبوبات و گياهان زينتي بكار مي رود ولي در خانواده كدوئيان باعث گياه سوزي می شود .
پادزهر: پادزهر اختصاصي ندارد .